آشنایی با کنتاکت کمکی یا تیغه کمکی و کاربردهای آن
آشنایی با کنتاکت کمکی یا تیغه کمکی و کاربردهای آن:
کنتاکت کمکی یک عنصر بسیار حیاتی در دامنه دستگاه‌های الکتریکی است که در ارتباط با کنتاکتورها به کار می‌رود. تفاوت اصلی کنتاکت کمکی با کنتاکتور این است که کنتاکتور وظیفه برقراری اتصال و قطع مدار را برعهده دارد، در حالی که کنتاکت کمکی به عنوان یک عنصر جداگانه به صورت فیزیکی بر روی کنتاکتور نصب می‌شود و ارتباط میان دستگاه‌های الکتریکی را بهبود می‌بخشد.
کاربردهای کنتاکت کمکی بسیار وسیع و گوناگون هستند. این تجهیز به خوبی در سیستم‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی کاربرد دارد و در ترکیب با کنتاکتورها، کلیدهای اتوماتیک و سایر تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. امکان نصب و استفاده از کنتاکت‌های کمکی باعث افزایش انعطاف‌پذیری و بهره‌وری در سیستم‌های الکتریکی می‌شود.
به طور خاص، کنتاکت کمکی در مواردی که نیاز به کنترل ورود و خروج اطلاعات برای فعالیت‌های اتوماتیک و یا ایمنی داریم، به چشم می‌خورد. این تجهیز با ویژگی‌های مطمئن و پایدار، به کاربران امکان کنترل دقیق و ایمن را در سیستم‌های الکتریکی فراهم می‌کند.
کنتاکت کمکی چیست؟
کنتاکت کمکی، یک وسیله مهم در سیستم‌های الکتریکی است که به صورت جداگانه و به‌طور مجزا به کنتاکتور یا کلیدهای دارای امکان اتصال، وصل می‌شود. این تجهیز در اصل به منظور استفاده در مدارهای فرمان طراحی شده و توانایی تحمل جریان‌های الکتریکی تا ۶۰۰ آمپر و بیشتر را دارا میباشد.
تیغه کمکی معمولاً در مدارهای فرمان به‌کار می‌رود، زیرا قابلیت تحمل جریان بالا این تجهیز آن را برای این کار مناسب می‌سازد. در برخی از مدل‌های کنتاکتورها، تیغه‌های NC و NO وجود ندارد، بنابراین نیاز به استفاده از کنتاکت کمکی به‌صورت جداگانه احساس می‌شود.
انتخاب کنتاکت کمکی باید با توجه به برند و مدل تجهیزات موردنظر انجام شود. این تجهیزات اغلب امکان اتصال به یکدیگر را ندارند، بنابراین توجه به جزئیات مدل و برند اهمیت دارد.
کنتاکت کمکی معمولاً تا جریان ۶ آمپر را تحمل می‌کند و در مدارهای فرمان به‌کار می‌رود. این تجهیز در مدارات قدرت کمتر معمولاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. با قطع یا وصل شدن کنتاکتور، وضعیت تیغه‌های کمکی نیز تغییر می‌کند. به عنوان مثال، هنگامی که بوبین کنتاکتور تحت تحریک ترمینال‌های A1 و A2 قرار می‌گیرد، تیغه‌های بسته باز شده و تیغه‌های باز بسته می‌شوند. تیغه کمکی بر روی بیشتر مدل‌های کنتاکتورها به دقت طراحی و اجرا می‌شود.
کاربرد ویژه کنتاکت کمکی در صنعت الکتریکی
کنتاکت کمکی یک ابزار حیاتی در مدار فرمان برق صنعتی است که نقش کلیدی در عملکرد و کنترل الکتروموتورها دارد. تیغه NO این کنتاکت، هنگامی که الکتروموتور را روشن یا خاموش می‌کند، به عنوان تیغه خودنگهدار عمل می‌کند. این تیغه به PLC متصل شده و در حالت روشن بودن دستگاه، بسته می‌شود تا برق مورد نیاز بوبین تامین گردد. فعالیت کنتاکتور تا زمانی که کلید توقف فشرده نشود، ادامه دارد.
کاربردهای گسترده‌تری نیز برای این تیغه‌های کمکی وجود دارد، از جمله:
- کنترل مرکزی روشنایی در تاسیسات بزرگ
- استفاده در ساختمان‌های اداری، هتل‌ها و صنایع مختلف
- به‌کارگیری در سیم‌پیچ کنتاکتور جهت صرفه‌جویی در مصرف برق
- استفاده در فرآیند استارت و راه‌اندازی موتورهای الکتریکی
با توجه به این تنوع در کاربردها، کنتاکت کمکی به عنوان یک ابزار معتبر و کارآمد در سیستم‌های الکتریکی صنعتی شناخته می‌شود.
آشنایی کامل با انواع کنتاکت کمکی
در دنیای پیچیده و تنوع‌بخش صنعت الکتریک، انواع مختلفی از کنتاکت کمکی برای انجام وظایف مختلف و بهبود عملکرد سیستم‌های الکتریکی وجود دارد. این نوع کنتاکت‌ها، همانند گیرنده‌های اطلاعات، بر روی کنتاکتور اصلی نصب می‌شوند و در نتیجه از نظر نصب، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند؛ از جمله نصب از بغل، نصب از جلو، و نصب از پایین.
علاوه بر این، انواع مختلفی از کنتاکت‌های کمکی وجود دارند که هرکدام ویژگی‌ها و عملکردهای خاص خود را دارند. به عنوان مثال:
- کنتاکت دو NO و دو NC
- کنتاکت دو NO
- کنتاکت دو NC
- کنتاکت یک NO و یک NC
- کنتاکت یک NO و سه NC
- کنتاکت سه NO و یک NC
- کنتاکت چهار NO
هرکدام از این انواع کنتاکت‌ها با توجه به نیازهای خاص و تنظیمات مختلف در سیستم‌های الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تنوع، امکان انتخاب بهینه‌ترین گزینه برای هر نوع کاربری را فراهم می‌کند و به بهبود عملکرد و کارایی سیستم‌های الکتریکی کمک می‌کند.
تفاوت کنتاکت کمکی با کنتاکتور اصلی چیست؟
کنتاکتور اصلی دارای چند تیغه کمکی است که بر روی آن نصب می‌شوند. این دو تجهیز به نظر ممکن است ظاهراً شبیه به یکدیگر باشند، اما تفاوت اصلی بین آنها در عملکرد و کاربردهای آنها مشخص می‌شود.
کنتاکتورهای اصلی برای قطع و وصل کردن مدارهای الکتریکی با توان بالا به کار می‌روند. این تجهیزات از کنتاکت‌های کمکی بهره می‌برند که نقش اصلی در کنترل و تأمین سیگنال‌های خروجی دارند.
این کنتاکت‌های کمکی برای اتصال چند کنتاکتور به صورت سری به‌کار می‌روند و همچنین برای اتصال ابزارهایی مانند رله به کنتاکتور اصلی بهره‌مند می‌شوند. این تفاوت در نحوه استفاده و عملکرد آنها، نقش مهمی در بهینه‌سازی عملکرد سیستم‌های الکتریکی دارد.
مقایسه تیغه کمکی کنتاکتور جدید با قدیمی
در گذشته، تعداد کنتاکت‌های باز و بسته با حروف O و S نمایش داده می‌شد، به این صورت که اگر از ۲S+2O استفاده می‌شد، دو کنتاکت باز و دو کنتاکت بسته را نمایان می‌کرد. با پیشرفت فناوری، در کنتاکت‌های امروزی از روش جدیدی برای نشان دادن تعداد کنتاکت‌ها استفاده می‌شود. اعداد دو رقمی به جای حروف O و S برای نمایش تعداد کنتاکت‌های باز و بسته مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
به عنوان مثال، اگر عدد ۲۲ روی کنتاکت نمایش داده شود، این به معنای وجود دو کنتاکت باز و دو کنتاکت بسته است. این تغییر در نمایش تیغه کمکی کنتاکتورها به کاربران امکان می‌دهد با دقت بیشتری تعداد کنتاکت‌ها را درک کرده و عملکرد سیستم‌های الکتریکی را بهبود بخشند.
جمع‌بندی
کنتاکت کمکی به دلیل قابلیت کنترلی بالا و توانایی ایجاد سیگنال‌های خروجی، به عنوان یک ابزار اساسی در عرصه الکتریک به شمار می‌آید. این کنتاکت‌ها، به روش‌های نصب از بغل، بالا و جلو روی کنتاکتور اصلی متصل می‌شوند و در مدارهای فرمان برق به کنترل اجزای مختلف سیستم کمک می‌کنند.
استفاده گسترده از این کنتاکت‌ها در مدار فرمان، نشان از اهمیت بالای آنها در کنترل عملکرد سیستم‌های الکتریکی دارد. با توانایی قطع و وصل کردن مدارهای الکتریکی، کنتاکتورها به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین قطعات الکتریکی در صنعت برق محسوب می‌شوند.
