کنتاکتور خازنی چیست؟
کنتاکتور خازنی (Capacitor Contactor)، یک دستگاه الکترونیکی است که برای کنترل قدرت بارهایی که نیاز به ذخیره انرژی در خود دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کنتاکتور از یک یا چند خازن به عنوان عناصر اصلی خود استفاده می‌کند.
هدف اصلی کنتاکتور خازنی، کاهش نوسانات و ولتاژهای برق شبکه در برابر بارهای مختلف است. این کنتاکتور از یک سوئیچ برقی و یک یا چند خازن تشکیل شده است. با باز و بسته کردن سوئیچ برقی، خازن یا خازنهای موجود در داخل کنتاکتور شارژ می‌شوند و انرژی الکتریکی را در خود ذخیره می‌کنند. سپس با رهاسازی این انرژی، کنتاکتور می‌تواند برای کنترل بارهایی مانند موتورها، پمپ‌ها، کمپرسورها و سایر دستگاه‌هایی که نیاز به برق با توان بالا دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
تفاوت کنتاکتور خازنی با کنتاکتور معمولی
کنتاکتور خازنی و کنتاکتور معمولی، هر دو دستگاه‌هایی هستند که برای کنترل بارهایی با توان بالا و تغییرات زیاد در بار مورد استفاده قرار میگیرند. اما تفاوت اصلی بین آنها در عناصر اصلی استفاده شده در آنها و عملکرد آنها میباشد.
کنتاکتور معمولی، از یک سوئیچ برقی و یک المان الکترومغناطیسی (یعنی یک سلونوئید) تشکیل شده است. وظیفه اصلی آن، باز و بسته کردن مدار قدرت برای کنترل بارهای الکتریکی است. در حالی که کنتاکتور خازنی، علاوه بر یک سوئیچ برقی، یک یا چند خازن به عنوان عناصر اصلی خود دارد. خازنهای موجود در داخل کنتاکتور خازنی، برای کنترل نوسانات و ولتاژهای برق شبکه در برابر بارهای مختلف استفاده می‌شوند.
همچنین، عملکرد کنتاکتور خازنی با کنتاکتور معمولی نیز تفاوت دارد. کنتاکتور خازنی، با استفاده از خازنهای داخلی خود، انرژی الکتریکی را ذخیره کرده و آن را به صورت یکباره و با توان بالا به بار منتقل می‌کند. این عملکرد باعث می‌شود که برای کنترل بارهایی که نیاز به توان بالا دارند، بهینه باشد. در حالی که کنتاکتور معمولی، با استفاده از یک سلونوئید، بار را به صورت پیوسته کنترل می‌کند و توان بیشتری برای کنترل بارهای با تغییرات زیاد مصرف می‌کند.
کاربرد کنتاکتور خازنی
کنتاکتور خازنی، یک نوع کنتاکتور الکتریکی است که به منظور کنترل و حفاظت از مدارهای الکتریکی با بارهای با توان بالا، استفاده می‌شود. کنتاکتور خازنی، با استفاده از خازن‌هایی با ظرفیت بالا، به عنوان عضو کنترلی، به برقراری و قطع ارتباط بین مدارهای الکتریکی کمک می‌کند.
از کاربردهای کنتاکتور خازنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- کنترل موتورهای الکتریکی: از کنتاکتور خازنی برای کنترل و محافظت موتورهای الکتریکی با توان بالا استفاده می‌شود. با استفاده از خازنهای مربوطه، از پدیده جریان‌شکنی در هنگام شروع موتور، جلوگیری می‌شود و موتور با حفظ کارایی خود به راه خود ادامه می‌دهد.
۲- کنترل نورپردازی‌ها: کنتاکتور خازنی برای کنترل نورپردازی‌های با توان بالا استفاده می‌شود. با استفاده از خازنهای مربوطه، از پدیده تابش شدید نور در هنگام شروع نورپردازی جلوگیری می‌شود.
۳- کنترل بارهای الکتریکی با توان بالا: کنتاکتور خازنی برای کنترل بارهای الکتریکی با توان بالا مانند ترانس‌های قدرت، مقاومت‌های گرمایی و موارد دیگر، استفاده می‌شود.
۴- کنترل ولتاژ: کنتاکتور خازنی برای کنترل ولتاژ در مدارهای الکتریکی، به عنوان یک عضو کنترلی استفاده می‌شود.
لوازم جانبی کنتاکتور خازنی
برخی از لوازم جانبی کنتاکتور خازنی عبارتند از:
1- خازن: خازن بخش مهمی از کنتاکتور خازنی است که به عنوان عضو کنترلی در مدارهای الکتریکی با بارهای با توان بالا عمل می کند. خازنهای استفاده شده در کنتاکتورهای خازنی معمولا دو دسته هستند: خازنهای ثابت و خازنهای قابل تنظیم.
2- رله: رله ها برای کنترل سوئیچ کردن برق در مدارهای الکتریکی با بارهای با توان بالا استفاده می شوند. رله ها معمولاً با استفاده از یک سیم کنترلی یا یک سیگنال کنترلی، کنترل شده و برقراری ارتباط بین مدارهای الکتریکی ممکن می شود.
3- مبدل فرکانس: مبدل فرکانس یک وسیله الکترونیکی است که برای تبدیل فرکانس برق ورودی به فرکانس خروجی مورد نظر استفاده می شود. این لوازم جانبی برای کنترل سرعت موتورهای الکتریکی با استفاده از کنتاکتورهای خازنی بسیار مفید هستند.
4- ترمینال‌ها: ترمینال‌ها یا محل‌های اتصال در کنتاکتورهای خازنی برای اتصال سیم‌های برق و مدارهای الکتریکی به کنتاکتور استفاده می شوند. ترمینال‌های بزرگتر در کنتاکتورهای خازنی معمولاً برای اتصال سیم‌های برق با قطر بزرگتر استفاده می شوند.
5- سیم برق: سیم‌های برق برای اتصال کنتاکتورهای خازنی به مدارهای الکتریکی و منبع تغذیه استفاده می شوند. سیم‌های برق معمولاً در دو نوع مورد استفاده قرار میگیرند.
برند های کنتاکتور خازنی
در زیر به مختصر توضیحاتی درباره هر یک از برندهای مذکور در زمینه تولید کنتاکتور خازنی آورده شده است:
- Schneider Electric: یکی از بزرگترین شرکت‌های جهان در زمینه تولید و توزیع محصولات برقی و الکترونیکی. محصولات شرکت اشنایدر الکتریک شامل کنتاکتورهای خازنی با انواع مشخصات و قابلیت‌های متنوع است.
- ABB: شرکت سوئیسی ABB یکی از بزرگترین تولید کنندگان تجهیزات الکتریکی در جهان است. محصولات شرکت شامل کنتاکتورهای خازنی با قابلیت‌های مختلفی همچون دارایی‌های تحریکی (تریستوری) و قابلیت اتصال به شبکه‌های اتوماسیون صنعتی میباشد.
- Siemens: یکی از بزرگترین تولید کنندگان تجهیزات الکتریکی در جهان است که محصولات متنوعی از جمله کنتاکتورهای خازنی با مشخصات متنوعی تولید می‌کند. محصولات زیمنس قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترل اتوماسیون صنعتی را دارا می‌باشند.
- Eaton: یکی دیگر از بزرگترین تولید کنندگان تجهیزات الکتریکی در جهان است. محصولات شرکت شامل کنتاکتورهای خازنی با مشخصات متنوعی است که قابلیت استفاده در شرایط صنعتی و سخت را دارا می‌باشند.
- Telemecanique: یکی از برندهای تجهیزات الکتریکی شرکت شنایدر الکتریک است. محصولات تلمکانیک شامل کنتاکتورهای خازنی با مشخصات مختلفی از جمله توان، ولتاژ و فرکانس می باشد.
- Legrand: یک شرکت فرانسوی تولید کننده تجهیزات برقی و الکترونیکی است. محصولات شرکت لگراند شامل کنتاکتورهای خازنی با قابلیت‌های مختلفی از جمله تحریکی تریستوری و قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترل اتوماسیون صنعتی است.
- Mitsubishi Electric: شرکت ژاپنی میتسوبیشی الکتریک به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان تجهیزات الکتریکی در جهان شناخته می‌شود. محصولات شرکت شامل کنتاکتورهای خازنی با قابلیت‌های مختلفی از جمله توان، ولتاژ و فرکانس میباشد.
- Omron: یکی از برندهای معتبر و مشهور در زمینه تولید تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی است. محصولات این شرکت شامل کنتاکتورهای خازنی با مشخصات مختلفی از جمله توان و ولتاژ میباشد که در صنایع مختلفی نظیر اتوماسیون صنعتی و رباتیک استفاده می‌شوند.
- TDK: یک شرکت ژاپنی تولید کننده تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی است. محصولات این شرکت شامل کنتاکتورهای خازنی با مشخصات مختلفی از جمله توان و ولتاژ میباشد که در صنایع مختلفی از جمله الکترونیک، خودروسازی، و صنایع خودرو استفاده می‌شوند.
Phoenix Contact: یک شرکت آلمانی تولید کننده تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی است. محصولات شرکت شامل کنتاکتورهای خازنی با مشخصات متنوعی است که در صنایع مختلفی از جمله اتوماسیون صنعتی و کنترل ماشین‌آلات، اتوماسیون ساختمانی و صنایع تولیدی استفاده می‌شوند.
