3 تفاوت مهم کنتاکتور خازنی با کنتاکتورهای معمولی

شاید شما هم این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که تفاوت کنتاکتور خازنی با کنتاکتورهای معمولی چی هست. در این مقاله از الکتروشایلی نوبت به بررسی این موضوع رسیده است. حتما در ادامه همراه ما باشید تا مطالب مفید و کاربردی را در این خصوص به شما ارائه دهیم.

نخست به سراغ یک تعریف از کنتاکتور خازنی می‌رویم تا تحلیل خود از این قسمت را شروع کنیم.

کنتاکتور خازنی چیست؟

کنتاکتور خازنی یکی از اجزای مهمی که در تابلوهای برق صنعتی به کار می‌رود، است. این کنتاکتورها در اصل برای راه اندازی خازن‌های قدرتی که منجر به اصلاح ضریب قدرت می‌شوند، به کار می‌روند. معمولا استفاده از این کنتاکتورها در بانک‌های خازنی رایج است.

کنتاکتورها به دو صورت معمولی و خازنی تقسیم می‌شوند. این که کنتاکتورهای خازنی چه ویژگی بهتری نسبت به کنتاکتورهای معمولی دارند را در این مطلب مورد بررسی قرار می‌دهیم. کنتاکتورهای خازنی به تنهایی از یک کنتاکت کمکی مخصوص که 6 تکه سیم دارد، و یک کنتاکت معمولی تشکیل می‌شود.

این کنتاکتورها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که کنتاکت اصلی و کمکی به لحاظ مکانیکی به یکدیگر متصل هستند. از لحاظ الکتریکی نیز با یک سیم به شکل موازی به یکدیگر اتصال پیدا کرده‌اند.

کنتاکتورهای خازنی و معمولی تفاوت‌های بسیاری دارند. به همین دلیل ما می‌توانیم برای کنتاکتورهای خازنی مزایای بسیاری نسبت به کنتاکتور‌های معمولی بیان نماییم.

مزایای کنتاکتورهای خازنی نسبت به کنتاکتورهای معمولی

مهمترین مزیت استفاده از کنتاکتورهای خازنی، طول عمر بالای این کنتاکتورها است. زمانی که اقدام به استفاده از کنتاکتورهای خازنی می‌نماید. باید بدانید قیمت آن‌ها از کنتاکتورهای معمولی بیشتر است.

علاوه بر تمامی این موارد می‌توانیم در مورد کنتاکتورهای خازنی بیان کنیم که تلفات کمی در زمان اتصال خواهند داشت. اصولا کنتاکتورهای معمولی به سرعت خراب می‌شوند و نیاز به تعمیر طولانی مدت دارند. اما کنتاکتورهای خازنی نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری داشته و به همین دلیل کمتر باعث توقف کار بانک‌های خازنی می‌شوند.

همه‌ی این مزایا در کنتاکتور خازنی باعث شده است، تا استفاده از این کنتاکتورها در تابلو برق‌های بانک خازنی بسیار مورد توجه قرار گیرد.

تفاوت کنتاکتورهای خازنی با کنتاکتورهای معمولی

یکی از تجهیزات مهمی که در این تابلوهای برق مورد استفاده قرار می‌گیرد، کنتاکتورهای خازنی هستند. این کنتاکتورها اصولا با کنتاکتورهای معمولی تفاوت‌هایی دارند. کنتاکتورهای خازنی زمانی که به شبکه متصل می‌شوند، به دلیل داشتن الکترون‌های خازنی، با هجوم بسیار بالای جریان برق رو به رو می‌شوند. از این رو زمانی که یک مدار به خازنی متصل می‌شود، خازن‌های موجود در مدار، در خازن جدید خودشان را تخلیه می‌نمایند.

از این رو جریان بزرگی به صورت لحظه‌ای به وجود می‌آید. برای این که این مشکل را در خازن‌ها از میان ببریم، به استفاده از کنتاکتورها روی می‌آوریم. کنتاکتورها اصولا دارای مقاومت بالای هستند و از خازن‌ها محافظت می کنند.

از طرف دیگر این کنتاکتورها دارای سیم پیچی سری و هسته‌ی هوایی هستند. پس می‌توانند به عملکرد بهتر خازن کمک شایانی نمایند.

عملکرد کنتاکتور خازنی در تابلو بانک خازنی چگونه است؟

کنتاکتورهای خازنی که بر روی تابلو بانک خازنی نصب می‌شوند، مزایا و عملکرد بسیاری دارند. در اصل بر روی کنتاکتورهای بانک خازنی، یک سری کنتاکت‌های کمکی متصل می‌شوند. این کنتاکت‎‌ها همان‌طور که بیان کردیم توسط سیم‌هایی که دارای مقاومت بالایی هستند به کنتاکت‌های اصلی متصل می‌شوند.

کنتاکت‌های کمکی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با اتصال به کنتاکتور های اصلی، از طریق سیم‌های مقاومتی باعث شارژ اولیه خازن می‌شوند. با این روش منجر به حفاظت کنتاکتور شده و از آسیب دیدگی آن جلوگیری می‌نمایند.

پس از این که کنتاکت‌های اصلی بسته شدند، کنتاکت‌های کمکی از مدار خارج می‌شوند. به این صورت خازن‌ها توسط کنتاکتورهای ذخیره شده تغذیه می‌شوند. تعویض کردن این کنتاکت‌ها مقرون به صرفه‌تر و آسان‌تر از کنتاکتورهای اصلی خواهد بود.

پس هر زمان هر یک از این کنتاکت‌ها دچار مشکل شدند، بدون این که کنتاکتورهای اصلی بانک خازنی را تعویض نمایید، با تعویض کنتاکت‌های کمکی مشکل را برطرف می‌نمایید.

از طرف دیگر این کنتاکتورها مخصوص اتصال به خازن هستند و از این رو به انها کنتاکتورهای خازنی گفته می‌شوند.

چرا کنتاکتور خازنی؟

اهمیت قضیه در این است که جریان هجومی‌ نه تنها موجب آسیب رساندن به خازن بلکه موجب یک التهاب کلی به شبکه و سوختگی کنتاکتور مسیر خازن و فیوزهای تندکار می‌گردد. پس استفاده از کنتاکتور خازنی برای یک پله خازنی که به دفعات قطع و وصل می‌گردد اجتناب ناپذیر و الزامی‌ است. حال جا دارد قدری بیشتر ساختار این کنتاکتور را بررسی کنیم که چگونه این جریان اولیه را کاهش می‌دهد.

همان‌طور که می‌دانید به مرور و در کسری از ثانیه خازن به یک مقاومت ثابت می‌رسد و مشکل جریان هجومی‌اولیه حل می‌شود. پس نتیجه می‌گیریم اگر در چند ثانیه ابتدایی یک مقاومت در مسیر خازن باشد و بعد از این زمان کوتاه از مسیر خارج شود مشکلات فوق الذکر حل خواهند شد. کنتاکتور خازنی دقیقا همین کار را انجام می‌دهد که در تصاویر هم به وضوح قابل ملاحظه است.

چگونه کنتاکتور خازنی مورد نیاز را انتخاب کنیم؟

برای انتخاب کنتاکتورها در کاتالوگ‌های مربوطه که از سوی سازندگان آنها ارائه می‌گردد، سه جریان ذکر می‌شود. که در کنار هرکدام آمپر متناسب با آن را نمایش می‌دهد. بدیهی است که آمپری که در مقابل جریان AC1 نوشته می‌شود به مراتب کمتر از AC3  باشد. چرا که بارهای AC3 دارای حالت القایی و هم چنین جریان هجومی‌ اولیه هستند. و اصولا اگر  AC6b درج نشده باشد باید قید این کنتاکتور را برای استفاده در بانک خازنی بزنیم و مقدار جریان AC6b از طریق رابطه زیر محاسبه می‌گردد:

جریان پله خازنی = جریان نامی‌کنتاکتور خازنی AC6b  =نسبت  (توان پله خازنی بر حسب کیلووار)  به (رادیکال سه برابر ولتاژ خط  برحسب کیلو ولت)

شما ‌می‌توانید برای خرید کنتاکتور از طریق الکتروشایلی اقدام کنید و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

پس برای انتخاب کنتاکتور خازنی باید حتما کنتاکتور از نوع AC6b باشد که توانایی قطع و وصل بار با خاصیت خازنی را داشته باشد. و جریان مورد نیاز هم طبق فرمول بالا برای کنتاکتور محاسبه می‌گردد.

جدول انتخاب کنتاکتور خازنی

برای انتخاب کنتاکتور خازنی به چه صورت باید اقدام کنیم؟ متناسب با هر پله بانک خازنی چه کنتاکتوری باید انتخاب شود؟ آیا تفاوتی بین کنتاکتور خازنی با کنتاکتور معمولی وجود دارد؟

برای پاسخ گویی به سوالات فوق لازم است که ابتدا با مفهوم بار اهمی‌ و القایی آشنا شویم. اصولا کنتاکتور تجهیزی الکتریکی است که با استفاده از مکانیزم مغناطیسی به واسطه اعمال ولتاژ به دو سر بوبین و تحریک زبانه‌ها، عمل اتصال را انجام می‌دهد. و با قطع ولتاژ تحریک این اتصال قطع می‌شود. حال نکته مهم اینجاست که ما می‌خواهیم چه باری با چه ویژگی را قطع و وصل نماییم. برای این امر استاندارد بین المللی  IEC  انواع بار را برای ما مشخص می‌کند و برای هرکدام تعریف خاصی را ارائه می‌دهد. در اینجا برای انتخاب کنتاکتور مناسب جهت قطع و وصل پله خازنی ما به تعریف سه نوع بار به شرح زیر خواهم پرداخت :

بارهایی که با عبارت AC1  نمایش داده می‌شوند بارهای صرفا اهمی‌ هستند که حاوی جریان‌های القایی سلف و خازن نیستند. مانند کنتاکتورهایی که صرفا برای روشن کردن یک هیتر و … مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بارهایی که با عبارت  AC3  نمایش داده می‌شوند بارهایی با جریان موتوری هستند که می‌دانیم موتورها اصولا ماهیتی القایی و سلفی دارند.

بارهایی که با عبارت AC6b نمایش داده می‌شوندکه صرفا بار خازنی هستند.

بار خازنی به واسطه جریان هجومی‌فوق العاده زیادی که دارد و علاوه بر زیادبودن این جریان که استاندارد تا 100 برابر آن را مجاز به حساب می‌آورد، مدت زمان این جریان هم زیاد است. برخلاف جریان‌های هجومی‌ موتوری و علاوه بر این مورد هم چون خازن انرژی الکتریکی را به صورت ولتاژ ذخیره می‌کند نیاز است که ادوات قطع و وصل آن نیز تمهیداتی متناسب با این ویژگی را داشته باشند.

برای کنتاکتورها در کاتالوگ‌های مربوطه که از سوی سازندگان آنها ارائه می‌گردد این سه جریان را می‌بینیم که در کنار هر کدام آمپر متناسب با آن را نمایش می‌دهد. بدیهی است که آمپری که در مقابل جریان  AC1  نوشته می‌شود به مراتب کمتر از  AC3  باشد. چرا که بارهای  AC3 دارای حالت القایی و هم چنین جریان هجومی‌اولیه هستند و اصولا اگر  AC6b درج نشده باشد باید قید این کنتاکتور را برای استفاده در بانک خازنی بزنیم.

از شما سپاسگزاریم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید. حتما نظرات خودتان را با مجموعه ما به اشتراک بذارید.